NAITUH DI

KAUBRU GRAMMAR(kaulam)-4

•KAU BRU WO CHUNG KHNACHOM THAIHYA CHONGSUH YA KAU GBANG MA SEI.

•KAUBRU WO PHO  KAULAM(GRAMMAR)
RAU LE TONG OU,HIMBA CHUNG BEING NI KAU LASOING YE SA THING SE CHASOUH YA BAUHYA ONG THANG OU

•NAI PHI NAI LAI RA DI BREKHE.
*SECOND PERSON
1)NINI MSALA=NSALA
2)NINI MSAYOUH=NSAYOUH
3)NINI MMA=NAMMA,NMA
4)NINI MPHA=NAPHA,NPHA

SAUH NO KHUIYE SAUH NI BUSKANG NI BROUH NO SA PHUH WO TUISOING MO KAU WO 'N' NO LA YAG OU,HIMBA MANOI RAU NO LE AKHE LE HING YA

*FIRST PERSON,KAUBRU WO KAU SLAIKHLAI BI MO(EVOLUTION)
=>AINI MSALA=ANGSALA
=>AINI MMA=ANG+MMA=AMONG
=>AINI MPHA=ANG+PHA=APA
=>AINI MCHOI=ANG+MCHOI=ACHOI
=>AINI MCHU=ANG+MCHU=ACHU
=>AINI MTOI=ANG+MTOI=ATOI
TRE PHO GBANGMA SEI

*THIRD PERSON, KEHA BROUH NO TRE KEHA BROUH NI BAUH KAU SAMO

1)BINI MMA=BI'NMA
2)BINI MPHA=BI'NPHA
3)BINI MPHAYONG=BI'NMPHAYONG
4)BINI MTA=BI'NMTA

BINI ATA,BINI APA,BINI AMONG HING MO LE KAULAM CHAYA KAUBRU KAU UO LE

GABUR-SERVANT

KOLGAING-PHONOGRAPH

INDIA NI BAUH SIHNAIMA

INDIA NI CAPITAL{haakher}:New Delhi

MOYOL WO MAISOINGMO:Asia

HATHÁI:28°36.8′N, 77°12.5′E

INDIA NI TRE MMUNG:Hindustan, Bharat,

HAA AROI:China, Nepal, Bangladesh, Sri Lanka,Pakistan, Myanmar

KHROUGONA/BANGMO:1,210,193,422 (2nd )

JAGA TORMO(AREA):3,287,590 km2 (7th)

INDIA NI JOTO COAST LINE :7,517 KM

Land Frontier:15,200 Km

KSONG /LAUMO(LENGTH)SALKA NCHING SALTHANG:2933 KM

LAUMO HAKANG NCHING AOLA:3214 Km

Official KAUMUNG:Hindi, English

RANG(CURRENCY):Indian Rupee

NANGTHER TUIMA:Ganges, Brahmaputra, Indus, Godavari, Mahanadi, Krishna, Kaveri, Luni, Narmada, Yamuna, Sutlej, Jhelum, Koshi, Gandaki

NANGTHER HATHAI/HAPHONG:Himalaya, Eastern Ghats, Western Ghats, Karakoram, Aravalli, Satpura,

INDIA NI HABSONG(STATE):29

Union Territories:6+ 1 Capital Territory

HARONG MAIKHOUHMO:mai, gom, chini, rai,Tula, Jute, chahp, Coffee,mosla

INDIA NI DOLI KTOR RAU:Mumbai, Kolkata, New Delhi, Bangalore, Chennai, Ahmadabad, Pune, Hyderabad, Surat, Indore, Jaipur, Kanpur, Lucknow, Vadodara, Kochi

INDIA NI TUIYUNG KTOR RAU:Bay of Bengal, ArabianSea, Indian Ocean

INDIA NI MUIMA RAU:msha, mayung, mshagobago, gong, msoi, gonda, Neelgai, Chinkara, siyal, gada

BERAITHAI:Taj Mahal, Qutub Minar, Hawa Mahal, Jama Masjid, Konark Sun Temple, Sundarbans, India Gate, City palace Jaipur, Akshardham, Golkonda

INDIA NI FESTIVAL:Diwali, Holi, Rath Yatra, Kumbh Mela, Janmasthami, Muharram, Id-ul-Fitr, Good Friday, ChristmaS

BRU NI KRAINGKAUTMA (FOLK TALES)NI MMUNG RAU

U1)YONGKHAUPHA
1)OUHZRAPHA BAI TAUKRUHMA
3)TALEMA -TALEPHA
4)NAWI(MKHUNOI HUHSUNG THANNG MO)
5)TENTENYAHA
6)YAMRAUHA
7)TAUCHINGCHONG
8)KOILI RAJA
9)MTOM PUSLATI
10)CHUBU AISKRI
11)RADAMA TAUSA
12)TAU BOSIH BAI PIYA RAJA
13)SLOUNG JAMBURAHA
14)TAUTOIHA
15)BURCHOUH -BURA THA KAIMO
16)MPHANG SAHKA DU CHAK MO(MATHAM KOINGNAMA)
17)HOLA PAINAIHA
18)PHIZANGTIMA YAKSTAM MAINAIHA
19)SLEHHA
20)KENCHI BILAT-HA
21)TAUTHU KIYOMA
22)BURCHOKMA
23)SOMLEINGLANG MKHUNOI
24)ADING WAISNAHA
25)CHEIHTHUANG
26)KHUMPHOI BARUKMA
27)KLONDA KOINGNAMA
28)MANIK MKO MAINAIHA
29)PANBOTI KOINGNAMA
30)THAIWAHA
31)APRUDOING
32)RAIGASOMA
33)OUHSA KENCHUMA
34)WASTAHHA
35)MANDAIHA
36)LARMOING TAUBSA RINAIRAU
37)BRU BAI BRAIHA(KHIRON PANDA)
38)SIAL NI BURDI

TANGBU-TENT

KAU BRU G.K{SIMUNGMA}

KAUSUNGMUNG BAI KAUPHERAUMUNG{QUESTION AND ANSWERS}

●KAUSUNGMUNG:
KAUBRU BAIBEL TUIKHOUHNAI HA NI MMUNG TMA?

KAUPHERAUMUNG:
S.K MSHA{SORON KUMAR MSHA}

●KAUSUNGMUNG:
BRU NI TRE KEHA MMUNG NUNNG YAG MO TMA?

KAUPHERAUMUNG:=
REANG{RIYANG}

●KAUSUNGMUNG:
MIZORAM BRU MAKHAIH MO BUKTOI BOSI WO KLAI?

KAUPHERAUMUNG:=
BOSI 1997{BOSI SAISA RZASKUH KURBROICHI BOSISNING}

●KAUSUNGMUNG:
NAISINGPARA NOUG KHAM MO BUKTOI BOSI WO?

KAUPHERAUMUNG:=
BOSI 2011{BOSI RZANGNOI CHINGHA} WO

●KAUSUNGMUNG:
BRU NI PUILA KAUTHAIMSONG SPO SOIKHOUH?

KAUPHERAUMUNG:=
SIR HAOKIP

KAUBRU SIMUNGMA NAIHMO{KAUSUNGMUNG bai KAUPHERAUMUNG}

KAUSUNGMUNG BAI KAUPHERAUMUNG{QUESTION AND ANSWER}

●KAUSUNGMUNG:=INDIA HAA NI PUILA MONTRI (HASONGRA)SPO?

KAUPHERAUMUNG:=JAWAHAR LAL NEHRU

●KAUSUNGMUNG:=INDIA HAA NI PUILA HAATUI-HOUHGRA(PRESIDENT) SPO?

KAUPHERAUMUNG:RAJENDRO PRASAD

●KAUSUNGMUNG:INDIA NI HAA NI MUIMA NI MMMUNG TMA?

KAUPHERAUMUNG:=MSA RAILAI

●KAUSUNGMUNG:INDIA  HAA NI TAU MMUNG SONG MO NI MMUNG TMA?

KAUPHERAUMUNG:=TAURAI

●KAUSUNGMUNG:INDIA NI HAA NI KAU BKHROUH SONG MO NI MMUNG TMA?

KAUPHERAUMUNG:=HINDI

●KAUSUNGMUNG:INDIA NI HAA NI RCHAHMUNG TMA?

KAUPHERAUMUNG:=JANA GANA MANA

BRU KSUNGKAUTMA{HISTORY} THUMMO-1

Edwin Edwin Chorkhy>‎The DAILY BRU
News

BRU HISTORY SAYAUH MO.BNU PAMPHLET 1. 1995.Anthropologist professor B.M Das Gauhati ( The Tribes of Northeast India, " lekhaboi soiyauh mo doi ong khe Bru rao le Mizoram wo adi yaphang nching mi hing sa ou.Mchoi mchu rao sa mo RAIKSOM KASKAO bai RAIKCHAUH KASKAO brao takhunoi ni achairem broi keha MOG/ MKHUIH raja no msai lai ye salka bai tonglaiou. Himba siphlai tong yauh nai ma YAKSTAM rilai thingwo mchikro lai ye RAIKSOM KASKAO bai RAIKCHAUH KASKAO khe dolnoi wo bauh thang ye utor khauh bai se ye thang mi hing sayauh ou. Sorkhar rao le Raiksom kaskao ni history no le soi ya, je Raikchauh kaskao ni mang se soi ou. Bo history nching wo simai ou, Bru rao le Mizoram wo adi yaphang nching tongsa phai mo sei. Foreigner chung kroi.The Riangs in Tripura, by Jagadish ( Tribal Tribal research institute Govt. Of Tripura: Agartala. Bo soi yauhmo wo Raiksom kaskao ni soi yauh mo kroi. Akhe " A brief accounts of Riangs in Mizoram, by LAITANGA, Tribal research institute,Govt.Of Mizoram. Bo lekhaboi wo pho soi yauh ya. Are ong mi, chung Bru rao le Pu, k. Zawla samo Raiksom kaslao se Mizoram wo adi yaphang nching hahphai mi hing chung khathoi ou.Bo toi ni mmung rao pho Raiksom kaskao ni sauh wo pha yauh mo sei.Toichong, Toikah, Toimasenggrauh - tauh wo Kolodyne hing phaslai yauh mo rao, Toiren - R. Teirei, Gutur - Tutluihing phaslai yauh mo,Toichong toirkong wo Raja ni nouh - kcham palace tong mo rao. Rengdil - Raja ni pukhri tong mo rao, bo Raiksom kaskao ni somoing wo mmung pha yauh mo sei.FOREIGNER CHUNG KROITo be cont .......

HAA SAHKA NI MMUNG RAU


KCHUHA-HEAVEN
NOUGKHA-SKY
CHUMUING-CLOUD
KTHO-HAIL
YEING-SNOW
WATOI-RAIN
CHONGLEING-RAINBOW
PHRAING-LIGHTENING

MMUNG KAIMO

Kaya/kaiiya-idol statue
Samphri-shadow
Hayung/purthim-earth
Hamanang-world
Moyol-continent

TAU NI MMUNG-2(NAME OF THE BIRDS)

(Source Bru news FBSantirai Apeto Santirai Reang).
Edited by PAL BISNO BRU

TAU HING YAG NAIMA BAI TAU HING YAG YA MA.

TAU HINGIAK NAIMA:

(1).Taukhu
(2).Tauleing
(3).Tauboi
(4)Taubosih
(5) Tauphindrai
6).Tauphingkhloh
7).Taukruh
8).Taumsa
9).Taurai
10).Taukhuraja
11).Tauching
12). Taukher
13).Tausamonia
14). Tausahacheing
15) .Tausai.
16). Taukula
17) .Taukawrdum
18). Taureih
19). Tauphlangma
20) Tausarangzak
21) Taubahthai
22) Ataukrai
23) Tausamukhuing
24) Taupuih
25) Tauthukhawisa
26) Taupih
27) Tauchingchawng
28) Tauiung
29) Tausih
30) Taubehtra
31) Tauskawrma
32) Taumoikrauh
33) Tausaphauhkhawiha
34) Tauphanglang
35) Tausakhawnjawni
36) Taukha
37) Taukhrangha
38) Tauthu
39) Tauktuma
40) Taukangkangma
41) Bitausua
42) Taurungtaing.

TAU HING YE MAISOING YAMA:

1) Chopaigrong
2) Monai
3) Kungtor
4) Puingchakrau
5) Oloigia
6) Torkauhma
7) Saru
8) Ramonai
9) Pharu
10) Nawui
11) Teluwui
12) Masuarangga
13) Bawka
14) Da u
15) Sawkharu
16) Manyaju
17) Chrawi
18) Kungkila
19) Tauaa aching brawl
20) Bawniraupar
21) Kaikai
22) Gege
23) Dawbarikhau

YONGSRING -STINK BUG

Bru/Reang video app

https://drive.google.com/file/d/0B_vj0HryPM3PelJPUFR4c3pTVlk/view?usp=drivesdk

SKANGBUH MBANGLAH-GROUND IVY

TAUTHU KHOISA/HOSUH-ANT LION

TAUPHLANGMA-GRIZZLE MANTIS

THENTHRU OUHPHLAM-GLASS LIZARD

KHUMBA RANGZAK-YELLOW OLEANDER(THEVETIA PERUVIANA)

TAUKHARUNG-BROKEN BONE TREE(OROXYLUM INDICUM)

SAMSOTI-TOUCH ME NOT PLANT

KHAUHKHLEING-PIGEON PEA

KEHSONGRA-WINGED BEAN

KHAKCHANGMA-YAMBEAN

THABROUH-TARO/DASHEEN

MOIKTU-WILD TARO

KHASPOI MPHANG/BLAI-CASIA ALATA

MOIKTU LOCHI-WILD TARO SHOOT

BAIKANG-SWORD BEAN

BATEHMA-ELEPHANT FOOT YAM

BANGTRUNG-BAMBOO WEEVIL