Thursday, 16 March 2017

KRAINGKAUKMA(FOLK TALES)

kraingkaukma(story)
Sialha ni burdi
salha dei wo khe msoima adá chá pai kha raing toi kang ye phai mi pho khe bung keha nog nuh ha abo khe msapha ni nog khe bung pho adá machaya raohya klai tng mi ,khe msoima toi saing phai ja ha pho ,khe msapha saha pho "o naruai ang le raohya klai tng mi ng se ka ye ng thng phai sti"khe msoima hahsoing khe bini adá khe hoiha pho.uchih salha dei khe sialha pho toi saing phai phi ha pho msapha skang msoima no dei khe sa khe sialha hng ha pho "tma achu bo msoi yapai le hahseing mo ni le tong kha mung baihkhouhmo le kroi?"asuh hng khe 'ng le ang no le thoikhaoh pho machaya "hng khaih ha pho khe bogrong chu hah thangha pho khe mshapha pho hah ni hng khe mkhrouh skouh mai ya ong thangha pho khe sialha sko nangtoi nangtoi khe taohha phaising di hng bahakhe bogrong busko doi baihkhouh ye msapha ni sklangthai duha duha khe uaihkhrai chá houhkthoh khe re thng ha pho.
Kraingkaukma sa pai ye hng mo"awa wa tukke dugu thng sukhe phai khnanai rau ni khunju tachoh okma ni khunju choh

POTO(1)

kau bru poto
•salka bage ye ang phai ja
mi,rono bataiye phaijami ya,rono pho klai khe rono pho matong ou,rono no jine ni naijami ya.

:•khormu le ktorma nuh phaimo no,hulau se hluya,khormu mchang nuh phaiya dou,para ktorma taula ksihmo khnaphaiya dou,kulohar jivon sariauma song

•buktoi haphong uo torona ongsi yauhnai,torona hadu bu klauma uo,balano halah bu thesa rohma uo,kolki sadon tongmai nai de,kolki sadon tongmai khe ,machaya durgoti bare naiya mahing thaih ou,deso uo kolongki tongnaiya mahing thaih ou,are phuihlangma yoii

•hajar le hajar,nomo le nomo ,dondoma korojug nrau no bonje ja ou,lugo toi phuih doi phuih tong thing yo,chrai laithai doi stehha ,burdi mai doi bu houh souhya kho,gyan toi doi bu pipauh ya kho,saya hing doi masa naiha,bongso sariau tongnai rau no

•thaichu bai changbu thaimo le,thaikhrang thai tong mo nou,moing phuh le changbu le moingksom moing thang ban dou,thaichu le moing kchauh moing ye tong ruh ja nai.

•aini phuihlangma ,kenkenchi mandar ruboma ,nung no mahing thaih ou.mba bu mandarba so thaih phi ou,blai bu phathih no so thaih phi ou

.•sauhkeha rubo dalnoima,nin nokchu bokharu uo,polgbangha nojor nai tong phai mi,ang no kenda jagra yak hurauhya ,kenda jagra sauh hu nang khe ,polgbangha de nojor khe nang nu,phauhseh de mai yauh nang nu,houhleh de mai yauh nang nu jai samaiya aini phuihlangma .bo le aini gf phuihlangma ni khe sei

Kauthai-1

•mumps-khangga uo gdu khe thainaima biadi.

•wart-sproih(thoihpro pro khe thainaima bsau,byak,yakoung vo bahaing bara)

•pus-kurtoi(kula rau moing phuh kormo khe mtoi ong naima)

•hiccup -mlumo(kuk kuk khe rangma thakcho thakcho ong mo)

•eunuch -haido(broi biya kla biya ongnaima brouh)

BRU NI PHARMONGLAIMO(RIDDLES)


Pal Bisno Bru
Pharmonglaimo
31 JANUARY 2016 · ONLY ME
1)grohon thang grohon phai grohon doka phung.
>lukoih suh kaing mo
2)sorgo hachuk tauyung kormo mkhrouh talanang
>piya bthoih
3)bajar ken dautar chouh .
>waruh bthoih
4)toi msing msing dankulehma cha khe thaulaima.
>toimoi
5)bo brouhha le je khauhha nahoih khe tre khauhha le naihuihya
>waseingma
6)bo takhunoi le deso deso thang ou ro ro souh phai ou.
>mkoih
7)bo raja pukhri le phoih klaisoing ya.
>mkoih
8.bo takhunoi le phaing bauhsa.
>phauhkhlai
9)puingma sing gbai sam cha grauh.
>pherai buh mo.

BRU POTORCHAHMUNG/POTOKAUTMA(POEM)

Pal Bisno Bru
Bru(reang) poem (potorchahmung)
8 AUGUST 2016 · PUBLIC
5 reads
               (Khakchangm0)
                    khakchang khakchangmo bole,mma mpha ni khakchang mo.
                     Khakchang khakchang ou brau le ,thoiyaha  ni khakchang ou.
                       Khakchang khakchangmo, bo le pal rau ni khakchangmo.
                        Khakchang ou brau le,kauhlaiyaha ni khakchang ou.
                         Tongthau phuh munghaya bole,uana phuh pho khakchang ou.
                          Rangma tong ksungha bo le,ang no khakchang ou.

BRU RAU CHRISTIAN ONG PAI THANG MO NI KAUTMA.

BRU RAO NI THING YO KHRISTIANITY SOUHPHAIMO
Bru ni bsing yo poila khristian ongnaiha le Khu Rai sei, bung baptisma lamo khebu 1922 wo. 1926 borsi yo khe
Evn. Khuaithanga no Bru rao no prochar khe yag nai hing ye Manu wo hoih yag ha. Arphuh wo Bru khristian
joma wo khrouh 90 tui ka ou. Bose Maharaja kekto khemo ni baoh ye Chitagong Hill Tracts bai Mizoram wo
khaihpai ye thanng ha.
Thekanoima ksunngkautma khe 1942 KB yo khe Aola Tripura wo keha ktal Ratnamoni Noatia phrungmo no ada
Bru rao yachaoh ye laphrung ha, tma hing khe arphuh wo Bru ni Rai, Khogendra khe sasti rimi yak yachaohsalai
ha. Maharaja Bir Bikram Radhakishore Manikya Bahadhur bchikro ha, bung khe choung mi Japanese army se
sai rao bai ron khekhna hing ye bini siphai hoih ye kekto khe ha. Bru rao ni sompoti rao siphai rao bai seih ye
lapai hoih yag ha, nouh-huh rao saukle yag ha, broi rao no romsa yag ha. Ratnamani no khebu Agartala wo
buthaih yag ha. Abo no kri ye sitri-siyan ongpai ye khaihphru pai ye thanng ha. 1943 KB wo khe Hakang Tripura
bkhaoh bai gbanngma Bru rao khaihpai phai ye K.T. Chawma Sailo, Sabual, Jampui Hill yo lasao yag ha. 1944
borsi yo khe khrouh 16 baptisma laphrung ha. Abo ni talha yakgu khe Belonia bai Amarpur ni Bru rao saisi gona
khe sesabi ha Hakang Tripura bkhaoh bai.
POILA MISSIONARY SAMUNG TANGNAI RAO
Rev. & Mrs. H.A. Jones New Zealand ni missionary rao se Bru rao ni poila missionary ong ye samung tang
nang ou. Mark boi no kaubru bai tuikhlailai ha akhe Rangma ni kau hing ye pho boi choungha soi yag ou. 1945-
1946 asari ktor wo brao se bru rao no drao phija ha. Agartala wo transfer ong ye Brahmanbaria wo thanng mi
brao bru rao ni baoh ye samung gbanng tangnang mai ya. Borsi 15 – 22 ni Garo chrai baja rao ni yak wo
mission ni samung bera ye khuinang yag mi samung chasouhnang mai ya. Brao lekha poremo rao khebu Class
III- X ni jora sroh sei. Kaubu mai ya ongmo bai samung gduh ha akhe Jampui ni skam rao pho brao ni buslai yo
phai ye tang phai ha are pho samung wo gbanng chuh ya ong ye thanng ha. Bodei kheno Aola Tripura wo pho
Garo evangelist rao samung tangmo bai sasu khristian ongphrung pai ha. Pastor Liantona akhe tre tre hakang
Tripura ni khathoinai rao Aola Tripura wo prochar khemo bai gbanngma Bru jati rao pho khristian ongruh
ongruh ongsa ha. Akhe taoh wo le Bru rao pho Baibel training khenai rao banngruh banngruh ongmo bai
Baibel kau rao no kaham khe phrunglai ye khristian iyeruh iyeruh ong ye Tripura ha wo Association khoungbroi
kalai ha. Bru pho taoh wo le 20% thaoh ya khristian ka ha joto denomination dalao ye le. Buskang wo tre
khristian kukruh, kthar akhe deramo kroi khe missionary hoihkhouhnaima khristian ongmai yag naima asa ou. �

MOIYA-- BAMBOO SHOOT

MTHAI-- MELON

PHATHOI-- BETEL LEAF